_ بخش شناخت از دیود ترایاک(TRIAC)
عملکرد دیودترایاک (TRIAC) در مدار (تریگر_کنترل فاز)
پژوهشگر و نویسنده: دکتر ( افشین رشید)
نکته : ترایاک را میتوان دو تریستور مکمل (که یکی توسط آند و دیگری توسط کاتد تریگر میشود)مدل کرد.
دیود ترایاک(TRIAC) قطعه‌ای الکترونیکی است که در صورت فعال‌شدن (تریگر) می‌تواند جریان الکتریکی را در هر دو جهت از خود عبور دهد. ترایاک عملکردی مانند تریستور اما بصورت دو طرفه دارد. ترایاک را میتوان دو تریستور مکمل (که یکی توسط آند و دیگری توسط کاتد تریگر میشود) مدل کرد که بصورت موازی اما در جهت برعکس به هم متصل شده‌اند و گیت آنها نیز به یکدیگر متصل شده است.
ترایاک می تواند با ولتاژ مثبت یا منفی که به پایهٔ گیت آن اعمال میشود، تریگر شود. یا یک پالس فعال سازی به پایهٔ گیت، ترایاک به شرایط هدایت می‌رود و تا زمانی که جریان عبوری از حد مشخصی پایین تر نیاید در همان شرایط باقی می ماند. این جریان مرزی را جریان نگهدارنده می گویند. این اتفاق می‌تواند در انتهای هر نیم سیکل از یک جریان متناوب (مانند برق شهر) رخ دهد. این خاصیت باعث شده است که ترایاک یک سوئیچ پراستفاده در مدارات AC شود که میتوان با آن جریانهای الکتریکی بسیار بالا را توسط یک جریان ضعیف کنترل کرد.
در ساختمان داخلی ترایاک از شش قطعه نیمه‌‌هادی نوع‌‌ان‌و پی استفاده شده است. ترایاک برخلاف تریستور، یک سوئیچ دوطرفه است به این صورت که می‌تواند جریان را از هر دو طرف خود عبور دهد. همچنین ترایاک مانند تریستور سه پایه دارد.
در واقع میتوان گفت ترایاک معادل دو تریستور موازی است که به صورت وارونه بر هم نصب شده اند، به همین دلیل است که ترایاکTriac ، تریستور دوجهته یا bi-directional thyristor نیز نامیده میشود. بررسی شمای سمبولیک، مدار معادل که در آن موازی بودن دو تریستور کاملا مشخص است، و مشخصه‌ی "ولت-آمپر" ترایاک و روش‌های روشن کردن آن نیز متفاوت در مدار (تریگر) و کنترل فاز میباشد. این قطعه مانند دیاک در مدار فاز میباشد، با این تفاوت که به آن یک گیت اضافه شده است. بویسیله‌‌‌ای این قطعه میتوان، ولتاژ را از هر دو طرف کنترل کرد (پلاریته‌ی ولتاژ ورودی مهم نیست)